معرفی استون
معرفی استون :
استون سادهترین کتون با فرمول مولکولی CH3)2CO | (CH3)2CO) و یکی از لکهبرها است. یکی از سادهترین روشهای ساخت این ماده تقطیر استات کلسیم است. ترکیبی بدون رنگ است اما بوی متمایز و مزه خاصی دارد. به آسانی تبخیر می شود و قابل اشتعال است و محلول در آب نیز می با شد . مصرف بسیار زیادی در صنعت به عنوان حلال دارد. نامهای دیگر آن دی متیل کتون ،2 پروپانون و بتاکتو پروپان است. زمانیکه استون وارد محیط میشود بیشترین درصد آن تقریبا (97 %) در هوا آزاد می شود. از داخل اتمسفر به داخل آب و خاک به وسیله برف و باران وارد می شود و بعد از آن به آرامی از داخل آب وخاک به هوا منتقل می شود.
استون در بدن حیوانات و خاک باقی نمی ماند و بوسیله میکرو ارگانیسم های داخل آب و خاک تجزیه می شود این ماده میتواند به داخل آبهای زیر زمینی از طریق پاشیدن یا جمع شدن در زمین وارد شود. استون در آب و خاک شکسته می شود اما زمانهایی که جهت این شکسته شدن نیاز است متفاوت است.
مصارف و کاربردها:
استون درصنایع از قبیل ساخت پلاستیک، فایبر گلاس، داروهاو دیگر مواد شیمیایی بکار می رود. استون همچنین در اکثر ترکیبات شیمیایی نیز استفاده می شود. بعنوان مثال می توان به موارد زیر اشاره کرد.
-- بهعنوان حلال در مواد دارویى و آرایشى، حلال چسب، سيمان، جوهر پرینتر، چسب، واکس، رزین، چربیها، گریس، روغنها و مواد رنگى
-- بهعنوان حلال در فرمولاسيون پوشش دهنده سطوح و مواد مربوط به شوینده و تينرها
-- به عنوان حمل کننده استيلن در داخل سيلندرها
-- به عنوان حلال پاککننده در صنایع الکتریکى
-- در آکریليک و الکلهاى نيتروسلولز و رنگها
-- در پروسههاى عصارهگيرى
-- از این ماده در صنایع شیمیایی بهعنوان ماده ميانى در تهيه متيل متاکریلیت، متاکریلیت اسيد و متيلایزوبوتيل کتون استفاده میشود. اغلب اوقات در تهيه ترکيباتى مثل آنتىاکسيدانها، علفکشها، کتنهاى سنگين، تغليظ فرمالدئيد و دیفنال آمين و ویتامینهای ميانى مورد استفاده قرار میگیرد.
-- استون بهطور طبيعى در متابوليسم طبيعى بدن و در ارگانهاى طبيعى و عضلات و بافتها دیده میشود و خون حاوى مقدارى استون است.
سایر کاربرهای استون عبارتند از :
-- به همراه یخ خشک ( دی اکسید کربن جامد) برای تولید دمای - 78 C˚ بدون یخ زدگی در آزمایشها
-- در نقش پاککنندگی بهعنوان مثال لاک ناخن، چسبهای سفت شده و رزینهای اپوکسی
-- در آزمایشگاهها بهعنوان یک حلال آپروتیک قطبی در بسیاری از واکنشهای آلی
-- در تولید پلاستیک، الیاف مصنوعی، دارو و سایر ترکیبات شیمیایی
-- در صنایع پلاستیک، ساخت الیاف مصنوعی، صنایع دارو سازی
-- در حمل و نقل و ذخیره سازی ایمن استیلن در صنعت معدن
-- به عنوان حلال بسیاری از ترکیبات آلی
-- در تولید صنعتی رنگهای ایندیگو
-- گرید 93 در صنایع رنگ و چسب
-- در فرایند تولید بیس فنول A
-- در حذف رنگ از روی مس
خواص فیزیکی و شیمیایی استون بهمراه استاندارد موجود :
در جدول زیر مشخصات استون به همراه استاندارد موجود برای این محصول نشان داده شده است.
مشخصات و استاندارد موجود برای استون
ایتم |
واحد |
مشخصات |
استاندارد |
خلوص |
% (w/w) |
99.5 MIN |
DIN 55687 |
آب |
% (w/w) |
0.3 MAX |
ASTM D1364 |
متانول |
ppm |
1000 MAX |
DIN 55687 |
رنگ |
Pt-Co |
5 MAX |
ASTM D1209 |
چگالی @20˚C |
Kg/L |
0.792 |
ASTM D4052 |
تست پرمنگنات |
minutes |
90 MIN |
ASTM D1363 |
اسیدیته بعنوان اسید استیک |
% (w/w) |
0.002 |
ASTM D1613 |
ماده غیر فرار |
g/100 ml |
0.001 |
ASTM 1353 |
محدوده تقطیر |
˚ C |
56.6-55.6 |
- |
اختلاط با آب |
- |
مخلوط شدنی |
- |
محصولات جایگزین :
متیلال مایعی شفاف با بوی ملایم است که جایگزین بسیار مناسبی برای استون در صنایع مختلف از جمله صنایع رنگ ، رزین، چسب و ... می باشد . این محصول، محصولی سبز است و در مقایسه با استون مقرون به صرفه تر می باشد .
ملاحظات ایمنی و زیست محیطی :
ملاحظات ایمنی استون در جدول زیر نشان داده شده است.
موارد |
توضیحات |
هشدارهای حفاظتی |
|
تماس با چشم |
بخارات استون در غلظت هایی حدود 500ppm سبب تحریکات مختصر می شوند. در غلظت های 1000ppm تحریکات قابل توجه هستند. |
تماس با پوست |
استن در مطالعات حيوانى و برخى از انسانها مى تواند هم محرک پوست باشد و هم تحریکى ایجاد نکند . تأثير این ماده برروى سلامتى ازطریق جذب پوستى در پوستهاى سالم خيلى کم است . در خيلى از گزارشات در مورد انسانها که اکثر آنها بچه هاى جوان بودند نشان داده است که در اثر تماس این ماده با پوست آنها، افراد دچار ناراحتى و ناخوشى شدند. |
بلعيدن و خوردن |
خوردن این ماده متداول نيست . در بسيارى از مطالعاتى که گزارش شده مشخص شده این ماده اثرى ندارد یا تأثير بسيار مختصرى (خواب آلودگى مختصر ) برروى افرادى که روزانه ٢٠ گرم از این ماده را مى خورند دارد. در مطالعات بر روى حيوانات مشخص شده که استون از راه خوراکى سميت بالایى ندارد . استون مى تواند در هنگام خوردن یا استفراغ کردن وارد ریه ها شود. |
حریق |
شدیداً قابل اشتعال است. |
تنفس |
بى هوشى در اثر استنشاق غلظت هاى بالاى این ماده (بيشتر از است اتفاق بيفتد . تحریکات غيرقابل تحمل بينى و گلو در اثر استنشاق این غلظت ها ممکن است اتفاق بيفتد . در غلظت هاى خيلى بالا غش کردن، کما و مرگ روى مى دهد. |