استایرن styrene
معرفی استایرن
استایرن که نامهای دیگر آن، فنیل اتیلن (Phenylethylene)، وینیل بنزن (Vinylbenzen)، استیرول (Styrol) و سینامن (Cinnamene) و فرمول شیمیایی آن میباشد، یکی از مهمترین آروماتیک های اشباع نشده در صنعت به شمار میرود. این ماده به مقدار کم در بعضی از گیاهان و مواد غذایی از جمله دارچین، دانه های قهوه و بادام زمینی موجود بوده و منبع طبیعی دیگر آن قطران ذغال سنگ میباشد. روش صنعتی تولید این ماده، هیدروژناسیون اتیل بنزن میباشد. استایرن، مایع و به آسانی قاب حمل میباشد. فعالیت گروه وینیلی در آن، باعث شده که به راحتی تحت فرآیندهای پلیمریزاسیون و کوپلیمریزاسیون قرار بگیرد
خصوصیات فیزیکی استایرن
استایرن مایع بی رنگ با بویی مشخص و شیرین میباشد. فشار بخار استایرن که پارامتر مهمیدر طراحی تجهیزات تقطیر آن میباشد. استایرن با اغلب حلال ها آلی و با هر نسبتی قابل امتزاج است. این ماده، حلال خوبی برای لاستیک سنتزی، پلی استایرن و سایر پلیمرهای غیر شبکه ای سنگین میباشد. این ماده در تـرکیبات چنـد عاملی هیدروکسید از جمله مونومرهای گلیکول و دی گلیکول، به مقدار کمیحل میشود و حلالیت آن نیز در آب کم میباشد. آزئوتروپ آن در دمای ۸/۹۴ درجه سانتی گراد شامل ۶۶% وزنی استایرن و ۳۴% وزنی آب میباشد.
خواص فیزیکی استایرن
خواص | مقدار |
جرم مولکولی | ۵۳/۱۰۴ |
نقطه جوش، C˚ | ۱۵/۱۴۵ |
نقطه ذوب، C˚ | ۶/۳۰- |
دانسیته بحرانی (Dc) ml / g | ۲۹۷/۰ |
گرمای ذوب (Hm∆)، mol / kJ | ۰/۱۱- |
گرمای پلیمریزاسیون ( Hp∆)، mol / kJ | ۸/۶۹- |
خصوصیات شیمیایی استایرن
مهمترین واکنش استایرن، پلیمریزاسیون و کوپلیمریزاسیون آن میباشد که منجر به تولید پلیاستایرن و کوپلیمرهایی از جمله لاستیک استایرن بوتادین (SBR) میشود. اکسیداسیون استایرن در هوا، از اهمیت ویژه ای برخوردار است این واکنش که از نوع رادیکالی میباشد منجر به تولید پراکسیدهایی با جرم مولکولی بالا میشود.
واکنش های متعددی بین استایرن و ترکیبات گوگرد و نیتروژن انجام میشود. به عنوان مثال استایرن با سولفور دی اکسید، سولفور مونو کلراید، سدیم و یا آمونیم دی تیونیت (dithiontie)، آنیلین، آمین ها، مرکاپتانها و دیازومتان (diazomethane) و سدیم هیدرازید (sodium hydrazide) واکنش داده و باند دوگانه C=C آن گسسته میشود. گرما دادن به استایرن در حضور گوگرد در دمای بالا منجر به تولید هیدروژن سولفید، استایرن سولـفید و دی فنیـل تیوفن ها (Diphenyl thiophene) میشود.
کاربرد استایرن مونومر
استایرن سنتتیک ماده اولیه مهمی در صنعت است زیرا یک ترکیب شیمیایی اولیه برای ایجاد بسیاری از پلاستیک های همه کاره و لاستیک های مصنوعی با ویژگیهای مفید از جمله قدرت ، دوام ، راحتی ، وزن سبک ، ایمنی و بهره وری انرژی است. مونومر استایرن به طور معمول به پلت تبدیل شده و یا پلیمری می شود که می تواند گرم شود ، ذوب شود و به صورت قطعات پلاستیکی درآید.تقریباً همه افراد هر روز به نوعی با محصولات پایه استایرن مواجه می شوند. مواد ساخته شده با استایرن را می توان در بسیاری از موارد آشنا از جمله ظروف غذا و نوشیدنی ، بسته بندی ها ، لاستیک ها ، عایق های ساختمان ، پشتی فرشی ، رایانه ها و کامپوزیت های فایبرگلاس تقویت شده مانند بدنه قایق ، تخته های موج دار و میزهای آشپزخانه یافت.بیشتر منومراستایرن در تولید پلی استایرن برای مواردی مانند وسایل پزشکی ، لوازم خانگی ، لیوان های نوشیدنی ، ظروف غذا و آسترهای درب یخچال استفاده می شود.
استانداردهای محصول
استانداردهای لازم برای تولید محصول، استایرن منومر در جدول زیر ارائه شده است.
استانداردهای استایرن مونومر
اجزا | مشخصات | روش آزمون | |
رنگ | APHA | ماکزیمم ۱۰ | ASTM D-۱۲۰۹ |
پلیمرها | Ppm wt | ماکزیمم ۱۰ | ASTM D-۲۱۲۱ |
آب | Ppm wt | ماکزیمم ۲۵۰ | ASTM D-۸۹۰ |
پراکسیدها | Ppm wt | ماکزیمم ۵۰ | ASTM D-۲۳۴۰ |
آلدهید همچون بنالدهید | Ppm wt | ماکزیمم ۱۰۰ | ASTM D-۲۱۱۹ |
C8(اتیل بنزن+زایلن) | Ppm wt | ماکزیمم ۱۰۰۰ | ASTM D-۵۱۳۵ |
آروماتیکC9 | Ppm wt | ماکزیمم ۱۰۰۰ | ASTM D-۵۱۳۵ |
فنیل استیلن | Ppm wt | ماکزیمم ۱۸۰ | ASTM D-۵۱۳۵ |
بازدارنده همچون TBC | Ppm wt | ماکزیمم ۱۵-۲۰ | ASTM D-۴۵۹۰ |
سولفور | Ppm wt | ماکزیمم ۲ | ASTM D-۵۴۵۳ |
کلرایدها | Ppm wt | ماکزیمم ۲ | ASTM D-۴۹۲۹ |
استایرن مونومر(خالص) | Wt% | مینیمم ۹۹.۷۵ | ASTM D-۵۱۳۵ |
فشار در BL, bar g | ۱۲ | تایید | |
درجه حرارت در BL, C | ۱۵ | ۱۰۰ |
ملاحظات زیست محیطی، ایمنی
استایرن به مقدار بسیار کمی سمی است، این ماده مشکوک به سرطان زایی است و سبب تحریک سیستم تنفسی و چشم میگردد. اگر فرد به مدت بسیار در تماس با حجم قابل توجهی از استایرن قرار گیرد، ممکن است اثرات سیستماتیک در وی بروز نماید. L.V آنPPM ۱۰۰ بوده و بکارگیری عینک نگهبان و ماسک تنفسی رهنمود میشود.
- تماس با چشم
پاشش فرم مایع این ماده، سبب تحریکات چشمى متوسط تا شدیدى میشود. در افراد داوطلب تحریکات چشمى در تماس با غلظتهاى بالاى بخار این ماده اتفاق میافتد.
- تماس با پوست
اطلاعاتى در ارتباط با انسانها در دسترس نیست. در مطالعه بر روى حیوانات مشخص شده است که فرم مایع این ماده سبب تحریکات معتدل تا شدید پوستى مسشود.
- بلعیدن و خوردن
اطلاعاتى در ارتباط با انسانها در دسترس نیست. در مطالعات حیوانى مشخص شده است که این ماده از راه خوراکى سمى است. بلعیدن این ماده سبب کاهش کارآیى سیستم اعصاب مرکزى و تاثیراتى مشابه حالت استنشاقى این ماده، میشود.
- تنفس
تحریکات سیستم تنفسى اولین و شایعترین اثر این ماده است. غلظتهاى بالاى این ماده سبب کاهش کارایى سیستم اعصاب مرکزى شده که نشانه هاى آن عبارتند از: خواب آلودگى، سردرد، پریشانى، فقدان هماهنگى بدن و بیهوشى. در ارتباط با مرگ توسط استنشاق این ماده هیچ گزارشى داده نشده است که این میتواند به علت خاصیت فراریت پایین استایرن باشد.
- حریق و خطر آتشگیری و انفجار
مایع قابل اشتعال است، بخارات این ماده در دماهاى بیشتراز ۳۱ درجه سانتیگراد میتواند با هواى محیط مخلوط قابل انفجارى تشکیل دهد. فرم مایع این ماده روى آب شناور است و میتواند سبب گسترش آتش شود. درطول حریق ممکن است گازهاى محرک و سمى تولید نماید.
در بخش مقالات به معرفی دسته ای از محصولات شیمیایی پرداخته شده است.شایان ذکر است محصولات نام برده شده شامل مطالعات امکانسنجی می باشد. در گزارشات امکانسجی به وضعیت بازار،فرایندهای تولید و اطلاعات سرمایهگذاری مورد نیاز پرداخته شده که تمامی این اطلاعات قابل ارائه به مشتریان می باشد.
این مقالات توسط شرکت آلما شیمی پاسارگاد برای شما تهیه شده است.