آموزش, معرفی محصولات

گلوکز Glucose

گلوکز

گلوکز

گلوکز با فرمول مولکولی C6H12O6 یک کربوهیدرات است و مهم­ترین قند در سوخت­وساز بدن محسوب می­شود. ساختار مولکولی گلوکز در شکل زیر نشان داده شده است. از شکل پیداست که مولکول گلوکز به­صورت حلقوی[۱] است. البته می­تواند ساختار خطی نیز داشته باشد. نام شیمیایی آن ۶-هیدروکسی­متیل­اکسان۵،۴،۳،۲-تترول می­باشد و وزن مولکولی آن برابر است با ۱۸۰.۱۸. گلوکز دو ایزومر دارد: L-گلوکز و D-گلوکز. D-گلوکز با نام دکستروز نیز مشهور است و سوخت­وساز آن به­راحتی در بدن انجام می­شود. در مقابل، سوخت­وساز L-گلوکز به­راحتی انجام نمی­شود. گلوکز مزه­ی شیرینی دارد به­طوری­که میزان شیرینی نوع جامد آن معادل ۰.۷ شیرینی شکر می­باشد. در ساختار مولکول گلوکز، پیوندهای قوی بین اتم­ها برقرار است که این مولکول را به یک ماده­ی پرکالری مبدل کرده است. علاوه­براین، گلوکز تغلیظ­کننده­ی خوبی است و با اضافه شدن به مواد مختلف می­تواند میزان رطوبت را کاهش دهد و ویسکوزیته را افزایش دهد.

ساختار مولکولی گلوکز

ساختار مولکولی گلوکز

گلوکز به­صورت کریستال­های سفیدرنگ است و به­راحتی در آب حل می­شود. لذا هم به­صورت جامد (پودر) و هم به­صورت مایع (شربت غلیظ) تولید و عرضه می­شود. شکل زیر پودر و شربت گلوکز را نشان می­دهد. کد آیسیک آن ۱۵۳۲۱۳۱۰ می­باشد. بعضا از نام شربت ذرت یا شربت نشاسته نیز به جای شربت گلوکز استفاده می­شود.

پودر و شربت گلوکز

مشخصات گلوکز در جدول زیر ارائه شده است. در این جدول علاوه­بر خواص معمول، پارامتر دیگری به نام DE ذکر شده است. پارامتر DE معیاری است برای اندازه­گیری میزان گروه­های انتهایی کاهنده­ی مولکول گلوکز. مقدار DE برای گلوکز خالص برابر ۱۰۰ و برای نشاسته­ی خالص برابر صفر می­باشد. با توجه به کاربردهای گوناگونی که گلوکز خواهد داشت میزان DE مربوط به شربت گلوکز به عنوان محصول از ۲۰ تا ۹۸ تغییر می­کند. براساس میزان DE، شربت­ گلوکز تولیدی به ۴ دسته تقسیم­بندی می­شود: شربت گلوکز با درجه­ی تبدیل پایین با DE بین ۳۵-۲۰، درجه­ی تبدیل متوسط با DE بین ۵۵-۳۵، درجه­ی تبدیل بالا با DE بین ۷۰-۵۵ و در نهایت، شربت گلوکز با درجه­ی تبدیل خیلی بالا با DE بین ۹۸-۷۰.

 مشخصات پودر و شربت گلوکز

ردیف مشخصه پودر گلوکز شربت گلوکز
۱ حالت فیزیکی کریستال جامد محلول شفاف ۸۶-۷۶ درصد
۲ رنگ سفید زردکم­رنگ
۳ بو بی­بو بی­بو
۴ جرم مولی g/mol 180.18
۵ وزن مخصوص (نسبت به آب) ۱.۵۴۴
۶ دمای ذوب °C146
۷ دمای جوش ≤ °C130
۸ حلالیت محلول در آب، اسید و الکل
۹ DE (معادل دکستروز) ۱۰۰ ۹۸-۲۰
۱۰ میزان شیرینی نسبت به شکر ۰.۷
۱۱ pH ۵.۹ (محلول M 0.5) ۶-۴

در میان انواع مختلف کربوهیدرات­ها، گلوکز جز دسته­ی مونوساکاریدها می­باشد. مونوساکاریدها کوچک­ترین واحد در بین کربوهیدرات­ها هستند. در واقع، این مولکول کوچک واحد سازنده­ی کربوهیدراتهای درشت­تر مثل نشاسته می­باشد. گلوکز در طبیعت به­وفور یافت می­شود. این ماده در گیاهان از طریق فتوسنتز تولید می­شود و در شیره­ی گیاه ذخیره می­گردد. گلوکز در خون انسان یافت می­شود و از آن با عنوان قند خون یاد می­شود. میزان نرمال آن در خون حدود ۰.۱ درصد وزنی می­باشد. بیش از این مقدار انسان را با بیماری دیابت دچار می­کند. مشخصات MSDS پودر و شربت گلوکز در جدول زیر جمع­آوری شده است.

مشخصات MSDS پودر و شربت گلوکز

ردیف مشخصه پودر گلوکز شربت گلوکز
۱ میزان سدیم آزید ۰.۱-۰.۰۱
۲ میزان سدیم­سولفات ۵-۱ درصد وزنی
۳ آسیب­های اورژانسی اختلالات روده حساسیت پوستی، چشمی، تنفسی و روده
۴ نوع آتش خاموش­کن بسته به شرایط محیط کار CO۲، آب، الکل و مواد شیمیایی خشک
۵ پایداری کاملا پایدار (در شرایط مناسب) کاملا پایدار (در شرایط مناسب)
۶ محصولات خطرناک احتراق یا تجزیه CO، CO۲ CO۲
۷ مواد شیمیایی و محیط­های حساس حرارت و اکسیدکننده­های قوی اسیدها و بازهای قوی، اکسیدکننده­های قوی
۸ ملاحظات حین حمل­ونقل رعایت بهداشت و شستشوی دست­ها بعد از حمل جلوگیری از آلودگی، پوشیدن تجهیزات محافظ

کاربردهای گلوکز

گلوکز به­واسطه­ی مشخصاتی که دارد، کاربردهای متعددی پیدا کرده است که به شرح زیر است.

صنایع غذایی

گلوکز در صنایع غذایی کاربردهای گسترده­ای دارد و در تولید بسیاری از محصولات غذایی نقش دارد که عبارتنداز: تولید نان، سس، مربا، بیسکوئیت، شکلات، بستنی و … .

  1. صنعت نانوایی

کاربرد این قند سبب به تعویق انداختن بیاتی نان و افزایش میزان کالری می­شود.

  1. کیک و شیرینی

به عنوان شیرین­کننده و یا تردکننده در تهیه­ی شیرینی­جات به کار برده می­شود. گلوکز در ساختار شکلات­ها باعث یکنواختی محصول شده و طول عمر شکلات را افزایش می­دهد.

  1. تولید نوشابه و آب­میوه

به عنوان شیرین­کننده، طعم­دهنده، افزاینده­ی ویسکوزیته و برای رساندن محصول به بریکس مناسب به کار می­رود.

  1. مربا و ژله

از یک طرف باعث شیرینی محصول می­شود و از طرف دیگر ویسکوزیته­ی محصول را بالا می­برد و از رشد باکتری­ها جلوگیری می­کند.

  1. تولید کارامل

معمولاً کارامل از طریق حرارت دادن مخلوطی از شربت گلوکز، شیر و چربی گیاهی در دمای بین °C130-118 درجه­ی سانتیگراد تولید می‌شود. یکی از انواع رنگ‌های خوراکی است که در ۸۰ درصد از انواع خوراکی‌ها به کار می­رود.

  1. کمپوت­سازی

به عنوان شیرین­کننده در تولید کمپوت مورد استفاده قرار می­گیرد. با این کار از کریستالیزه شدن شکر در این محصولات جلوگیری به­عمل می­آید.

  1. بستنی

برای طعم دادن به بستنی به­کار می­رود.

  1. سس

برای خنثی کردن طعم ترش اسید به­کار می­رود.

  1. غلات

در پوشش دادن گروهی از غلات به کار می­رود و باعث پایدارتر شدن آنها می­گردد و از ورود رطوبت به محصول ممانعت می­کند.

۱۰.میوه­های تازه

از گلوکز به­منظور پوشش دادن سطح میوه­ها استفاده می­شود. این کار از تغییر رنگ میوه­ها جلوگیری می­کند و باعث براق شدن سطح میوه­ها و جذاب­تر به نظر رسیدن آنها می­گردد.

۱۱.تولید آدامس

فقط گلوکز با DE بالا (۷۰-۵۵) می­تواند کریستالی شده و به صورت پودر دربیاید و در تولید آدامس مورد استفاده قرار گیرد.

  1. تولید شیرین­کننده­ ها

از شربت گلوکز با DE بالا (۷۰-۵۵) به عنوان ماده­ی اولیه برای تولید فروکتوز، سوربیتول و بسیاری از محصولات تخمیری استفاده می­شود.

۱۳.سوخت­وساز بدن

گلوکز درون بدن اکسید می­شود و آب و دی­کسیدکربن تولید می­شود. در اثر اکسید شدن گلوکز حدود kcal/mol 686 انرژی آزاد می­گردد و به­وسیله­ی سلول­های بدن جذب می­شود. جذب انرژی توسط سلول­ها توان لازم برای انجام فعالیت­های روزمره را به بدن می­دهد.

۱۴.داروسازی

گلوکز در تهیه­ی شربت­های مخصوص سرفه و ویتامینه و ساخت قرص­ها به کار می­رود. در تولید قرص از گلوکز با DE بالا (۷۰-۵۵) استفاده می­شود.

۱۵.صنعت چرم­سازی

در این صنعت برای انعطاف­پذیری، فرم دادن، براق کردن و همچنین جلوگیری از ترک خوردن چرم کفش از گلوکز استفاده می­شود.

 

در بخش مقالات به معرفی دسته ای از محصولات  شیمیایی پرداخته شده است.شایان ذکر است محصولات نام برده شده شامل مطالعات امکانسنجی می باشد. در گزارشات امکانسجی به وضعیت بازار،فرایندهای تولید و اطلاعات سرمایه‌گذاری مورد نیاز پرداخته شده  که تمامی این اطلاعات قابل ارائه به مشتریان می باشد.

این مقالات توسط شرکت آلما شیمی پاسارگاد برای شما تهیه شده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *